Categorie: In het nieuws

De rechtbank oordeelde dat Stichting Take Back Your Privacy (TBYP) voldoet aan de eisen om een massaschadeclaim te mogen voeren (in juridische termen: TBYP is ontvankelijk), met uitzondering op één punt. Voordat de rechtbank definitief kan oordelen over de ontvankelijkheid van TBYP, zal TBYP haar financieringsovereenkomst met haar financier moeten aanpassen. Hierover zal TBYP op 8 november 2023 een akte indienen, waarna TikTok mag reageren. Daarna zal de rechtbank bovendien oordelen over de vraag wie als exclusieve belangenbehartiger(s) wordt (worden) aangewezen. Dit kan TBYP zijn, SMC en/of SOMI.

Het goede nieuws is dat de zaak nu verder gaat en dat TikTok verantwoording zal moeten afleggen over de privacyschendingen.

De rechtbank Amsterdam zou aanvankelijk op 11 oktober 2023 vonnis wijzen over de ontvankelijkheid van Take Back Your Privacy (TBYP) (en de andere stichtingen) en over de vraag wie als exclusieve belangenbehartiger wordt aangewezen. De rechtbank heeft partijen laten weten dat de vonnisdatum met enkele weken wordt uitgesteld. Zodra TBYP een update ontvangt over de nieuwe vonnisdatum, zal TBYP haar achterban hiervan op de hoogte stellen door een update op haar website te plaatsen.

On 28 June 2023, the second hearing took place. During the hearing, Take Back Your Privacy substantiated why the foundation is admissible and why it should be appointed as the exclusive representative. TBYPalso addressed the possibility of collective actions regarding GDPR violations and the (material and immaterial) damages suffered by the children. The other two plaintiffs and TikTok have also spoken. The court plans to render judgment on 30 August 2023 and to decide which plaintiff is best suited to continue the TikTok proceedings.

Voorzitter van Stichting Take Back Your Privacy (“TBYP”) Friederike van der Jagt is geïnterviewd door het Financieele Dagblad over de nieuwe ‘privacywashing’-campagne van TikTok. Aan bod komt ook de collectieve schadevergoedingsactie die TBYP met steun van de Consumentenbond onderneemt tegen TikTok. Volgens Van der Jagt is het niet toevallig dat TikTok nu deze campagne in onder meer Den Haag voert: vanwege maatschappelijke druk probeert TikTok beleidsmakers en de publieke opinie ervan te overtuigen dat zij privacy- en consumentenrechten serieus neemt. Van der Jagt noemt dit ‘privacywashing’ en is niet overtuigd van de inspanningen van TikTok. 

Op 28 juni a.s. vindt er een zitting plaats in de TikTok-zaak, waarin TBYP eist dat TikTok zich aan de wet houdt en €2 miljard schadevergoeding vordert namens Nederlandse minderjarige TikTok-gebruikers.

De Ierse privacytoezichthouder, de Data Protection Commission (DPC), heeft Meta Platforms Ireland Limited (Meta) een recordboete van maar liefst €1,2 miljard opgelegd. Meta krijgt deze boete omdat persoonsgegevens van Europese Facebook-gebruikers worden verwerkt op servers in de Verenigde Staten. Dit leidt tot privacyrisico’s: de gebruikersgegevens kunnen bijvoorbeeld in handen komen van Amerikaanse inlichtingendiensten. Doordat Facebook miljoenen gebruikers heeft in de Europese Unie, gaat het om enorme hoeveelheden persoonsgegevens. De Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) stelt strenge eisen aan het doorgeven van persoonsgegevens buiten Europa. De DPC heeft geoordeeld dat deze eisen door Meta niet goed zijn nageleefd. Met deze recordboete voor het overtreden van de AVG wordt een sterk signaal afgegeven. 

Ook TikTok verwerkt persoonsgegevens van Europese TikTok-gebruikers buiten Europa en lijkt hierbij niet aan de daarvoor geldende eisen te voldoen. Stichting Take Back Your Privacy heeft daarom ook in haar dagvaarding in de zaak tegen TikTok uiteengezet dat TikTok hierdoor onrechtmatig handelt.

Je kunt je (kind) nog altijd aansluiten bij de actie die wij met steun van de Consumentenbond tegen TikTok voeren. Klik hier voor meer informatie en om je aan te melden.

De Britse privacywaakhond, de Information Commissioner’s Office (ICO), heeft TikTok een boete van 12,7 miljoen pond opgelegd wegens het misbruiken van de persoonsgegevens van kinderen. ICO baseert de boete op verschillende schendingen van het Britse privacyrecht: 

• Ten eerste gebruiken meer dan één miljoen Britse kinderen TikTok terwijl zij nog niet 13 jaar zijn. Dit is in strijd met TikToks eigen voorwaarden. 
• Daarnaast verwerkt TikTok de persoonsgegevens van kinderen onder de 13 jaar zonder dat de ouders van deze kinderen daarvoor aan TikTok toestemming hebben gegeven (wat wel is vereist).
• TikTok heeft onvoldoende gecheckt wie er allemaal gebruikmaken van TikTok en niet genoeg actie ondernomen om kinderen onder de 13 jaar te verwijderen van het platform. 
• Ook heeft TikTok nagelaten om gebruikers op een gemakkelijk te begrijpen manier adequate informatie te verstrekken over de wijze waarop hun gegevens worden verzameld, gebruikt en gedeeld.
• TikTok heeft niet kunnen waarborgen dat de persoonsgegevens van haar Britse gebruikers rechtmatig, eerlijk en transparant werden verwerkt.

De schendingen waarop ICO haar boete baseert, zijn eerder ook door Stichting Take Back Your Privacy (TBYP) gesignaleerd. Deze aanklachten maken onderdeel uit van de collectieve actie die TBYP, met steun van de Consumentenbond, namens de kinderen in Nederland tegen TikTok heeft aangespannen. Het is een positieve ontwikkeling dat deze privacyschendingen nu door ICO zijn vastgesteld en beboet. 

Aanmelden voor de collectieve actie van TBYP tegen TikTok kan nog steeds via deze link. 

De Chinese topman van TikTok, Shou Zi Chew, moet voor het Amerikaanse congres verschijnen. Daar zal hij op 23 maart 2023 worden gehoord over onder andere TikToks databescherming- en privacybeleid, de impact van TikTok op kinderen en de relatie van TikTok met de Chinese Communistische Partij. Zo zijn de congresleden bezorgd dat minderjarige TikTok-gebruikers schadelijke beelden te zien krijgen.

De voorzitter van de congrescommissie Cathy McMorris Rodgers legt uit: “We hebben onze zorgen duidelijk aan TikTok kenbaar gemaakt” en het is nu tijd om van TikTok “complete en eerlijke antwoorden te krijgen”.

Ook in Nederland maken Kamerleden zich steeds meer zorgen over TikTok. BNR bericht over een ware TikTok-exodus: Kamerleden laten TikTok links liggen of verwijderen de app in aanloop naar de Provinciale Statenverkiezingen vanwege de privacyrisico’s die met het gebruik van TikTok gepaard gaan.

Stichting Take Back Your Privacy blijft deze ontwikkelingen uiteraard nauwgezet volgen.

Naar aanleiding van een bericht van de NOS dat Chinese TikTok medewerkers toegang krijgen tot persoonsgegevens van Europese TikTok gebruikers, hebben verschillende kamerleden hierover vragen aan het kabinet gesteld. Staatssecretaris Van Huffelen heeft deze vragen, mede namens de minister voor Rechtsbescherming, beantwoord.

De kernboodschap van deze antwoorden is als volgt:

• Onduidelijkheid over hoeveelheid minderjarige TikTok­-gebruikers – De staatssecretaris heeft bij TikTok nagevraagd hoeveel minderjarige TikTok-gebruikers er in Nederland zijn, maar TikTok weigert om deze informatie te verstrekken. De staatssecretaris merkt op dat de juistheid van de opgegeven leeftijd niet door TikTok wordt geverifieerd en dat Brits onderzoek heeft uitgewezen dat veel kinderen een social media-account voor volwassenen hebben.

• Doorgifte van persoonsgegevens naar China in strijd met de AVG is “absoluut onacceptabel” – TikTok is ook gevraagd om opheldering te geven over de vraag welke medewerkers toegang hebben tot welke gegevens, maar ook op deze vraag wilde TikTok geen antwoord geven. Het kabinet vindt het “absoluut onacceptabel” wanneer persoonsgegevens van Nederlandse gebruikers van TikTok – dat zijn met name kinderen – onrechtmatig in handen van de Chinese overheid komen. 

• Staatssecretaris gaat gesprek aan met TikTok – Er staat op 6 december 2022 een gesprek gepland met TikTok waarbij de uitgangspunten van de privacybescherming bij TikTok onder de aandacht zullen worden gebracht. 

De Italiaanse privacytoezichthouder (Garante per la protezione dei dati personali, “GPDP”) heeft een duidelijke boodschap voor TikTok: het gebruiken van persoonsgegevens van gebruikers voor profilering en gepersonaliseerde advertenties mag alleen met toestemming van de TikTok-gebruiker.

TikTok kondigde recentelijk wijzigingen van haar privacybeleid aan. Zij informeerde haar gebruikers dat personen ouder dan 18 jaar vanaf 13 juli 2022 “gepersonaliseerde” advertenties zouden ontvangen. Deze personalisatie vindt plaats op basis van het profileren van het gedrag van gebruikers tijdens hun gebruik van TikTok. De grondslag voor die verwerking van persoonsgegevens zou volgens TikTok niet langer de toestemming van de gebruiker zelf zijn, maar vaag omschreven “gerechtvaardigde belangen” van Tik Tok en haar partners.

De GPDP concludeert nu dat de wijziging van de rechtsgrondslag onverenigbaar is met de Europese privacyregels. Hierin wordt uitdrukkelijk bepaald dat hiervoor toestemming van de gebruiker nodig is. Ook de gebrekkige bescherming van de minderjarige gebruikers baart de GPDP ernstige zorgen. Volgens de GPDP heeft TikTok problemen met het op de juiste wijze vaststellen van de leeftijd van de gebruiker. Hierdoor bestaat het risico dat “gepersonaliseerde” advertenties met ongeschikte inhoud worden getoond aan zeer jonge gebruikers.

TikTok heeft inmiddels aangegeven dat de uitrol van het deel van het aangepaste privacybeleid dat ziet op de gepersonaliseerde advertenties, voorlopig wordt uitgesteld.

Het volledige persbericht van de GPDP is hier (in het Engels) te lezen. Het standpunt van de GPDP sluit aan bij de procedure die TBYP tegen TikTok voert. Op 10 oktober 2022 vindt de eerste zitting in deze procedure plaats. U kunt uw kind nog aanmelden voor onze actie via de website van de Consumentenbond.