Dev Site: In Progress

De Italiaanse privacytoezichthouder (Garante per la protezione dei dati personali, GPDP”) heeft een duidelijke boodschap voor TikTok: het gebruiken van persoonsgegevens van gebruikers voor profilering en gepersonaliseerde advertenties mag alleen met toestemming van de TikTok-gebruiker.

TikTok kondigde recentelijk wijzigingen van haar privacybeleid aan. Zij informeerde haar gebruikers dat personen ouder dan 18 jaar vanaf 13 juli 2022 “gepersonaliseerde” advertenties zouden ontvangen. Deze personalisatie vindt plaats op basis van het profileren van het gedrag van gebruikers tijdens hun gebruik van TikTok. De grondslag voor die verwerking van persoonsgegevens zou volgens TikTok niet langer de toestemming van de gebruiker zelf zijn, maar vaag omschreven “gerechtvaardigde belangen” van Tik Tok en haar partners.

De GPDP concludeert nu dat de wijziging van de rechtsgrondslag onverenigbaar is met de Europese privacyregels. Hierin wordt uitdrukkelijk bepaald dat hiervoor toestemming van de gebruiker nodig is. Ook de gebrekkige bescherming van de minderjarige gebruikers baart de GPDP ernstige zorgen. Volgens de GPDP heeft TikTok problemen met het op de juiste wijze vaststellen van de leeftijd van de gebruiker. Hierdoor bestaat het risico dat “gepersonaliseerde” advertenties met ongeschikte inhoud worden getoond aan zeer jonge gebruikers.

TikTok heeft inmiddels aangegeven dat de uitrol van het deel van het aangepaste privacybeleid dat ziet op de gepersonaliseerde advertenties, voorlopig wordt uitgesteld.

Het volledige persbericht van de GPDP is hier (in het Engels) te lezen. Het standpunt van de GPDP sluit aan bij de procedure die TBYP tegen TikTok voert. Op 10 oktober 2022 vindt de eerste zitting in deze procedure plaats. U kunt uw kind nog aanmelden voor onze actie via de website van de Consumentenbond.

Uit een Amerikaans onderzoek blijkt dat TikTok de (persoons)gegevens die zijn verzameld van Amerikaanse gebruikers, toegankelijk zijn (geweest) voor TikTok’s moederbedrijf (ByteDance) in China. Uit verschillende audio opnames blijkt dat werknemers van ByteDance in China toegang hadden tot deze gegevens, hoewel TikTok dit eerder nog ontkende. Volgens TikTok zouden de door TikTok in Amerika verzamelde gegevens het land niet verlaten, maar dit blijkt nu toch het geval te zijn geweest.  Dat ByteDance in China inzage had in deze gegevens van Amerikaanse TikTok gebruikers, is door TikTok bevestigd in een brief aan Amerikaanse senatoren.

De gegevens omvatten zowel de persoonsgegevens van Amerikaanse gebruikers, zoals hun telefoonnummer en geboortedatum, alsook welke video’s zij uploaden of bekijken. Hierdoor bestaat de mogelijkheid dat de Chinese overheid inzage heeft verkregen in gevoelige informatie van Amerikanen, wat uiteraard volstrekt onwenselijk is. Of ook de gegevens van Europese TikTok-gebruikers toegankelijk zijn in China is nog onduidelijk maar in een van de audio opnames wordt gezegd dat “alles in China wordt gezien”.

TBYP heeft in haar dagvaarding aan de kaak gesteld dat TikTok ten onrechte persoonsgegevens doorgeeft aan derde landen, waaronder China. Dit alarmerende onderzoek laat zien dat de zorgen van TBYP nog steeds actueel zijn.

WhatsApp, onderdeel van Meta, maakt zich schuldig aan het schenden van privacyrechten van haar gebruikers omdat gebruikers niet adequaat over de verwerking van hun persoonsgegevens worden geïnformeerd. WhatsApp heeft hiervoor op 20 augustus 2021 al van de Ierse privacywaakhond een boete van maar liefst €225 miljoen opgelegd gekregen. WhatsApp schendt echter nog steeds de privacy- en consumentenrechten van haar gebruikers. Verschillende Europese consumentenbeschermingsorganisaties hebben vorig jaar een gezamenlijke klacht bij de Europese Commissie (“EC”) ingediend over WhatsApp. WhatsApp heeft namelijk haar gebruikers op ongepaste wijze onder druk gezet om haar nieuwe gebruikers- en privacyvoorwaarden te aanvaarden, zonder dat deze voorwaarden transparant en begrijpelijk zijn voor de gebruikers. De EC heeft vervolgens samen met de Consumer Protection Cooperation Network actie ondernomen. Zij hebben brieven gestuurd met informatieverzoeken en WhatsApp tot juli 2022 de tijd gegeven om nog bepaalde punten te verduidelijken.

TBYP onderneemt tevens actie tegen WhatsApp om de schending van privacyrechten een halt toe te roepen. Begin 2022 heeft TBYP als eerste stap een brief verzonden naar WhatsApp, met als doel meer informatie te vergaren en in gesprek te komen met WhatsApp. Zo heeft TBYP onder meer gevraagd welke persoonsgegevens op basis van welke grondslag met de verschillende Meta-entiteiten worden gedeeld en wat het verdienmodel is van de (gratis) app. Een inhoudelijke reactie daarop van WhatsApp liet lang op zich wachten. Inmiddels heeft TBYP een brief van WhatsApp ontvangen, waarin helaas nauwelijks antwoord wordt gegeven op onze vragen. De reactie biedt al met al weinig comfort dat de rechten van de Nederlandse WhatsApp-gebruikers gewaarborgd zijn.

TBYP kijkt uit naar de reactie van WhatsApp op de vervolgvragen van de EC, die binnenkort wordt verwacht. TBYP beraadt zich op dit moment over verdere stappen tegen WhatsApp.