Op 12 november 2024 zal TikTok reageren op de memories van grieven van TBYP, SMC en SOMI waarin de stichtingen hebben toegelicht waarom ze hoger beroep hebben ingesteld. Op 2 april 2025 is een zitting bij het hof gepland. Tijdens die zitting zullen alle partijen aan het woord komen, waarna het hof zal beslissen over het hoger beroep en arrest zal wijzen.
Auteur: Kelly Groglio
Op 2 oktober 2024 mochten alle partijen in de TikTok-procedure aangeven of zij wilden dat de procedure bij de rechtbank Amsterdam tijdens het hoger beroep bij het Gerechtshof Amsterdam zou worden vervolgd of gepauzeerd. TikTok en SOMI hebben aan het hof laten weten dat ze vinden dat de zaken gepauzeerd moeten blijven zolang het hoger beroep loopt. TBYP en SMC willen graag doorprocederen omdat er tot op heden nog geen inhoudelijke reactie van TikTok is gekomen.
De rechtbank heeft besloten de procedure bij de rechtbank te pauzeren zolang de procedure bij het hof loopt.
Jammer genoeg moeten we na ruim drie jaar afscheid nemen van Jim Stolze als lid van de Raad van Toezicht van TBYP. Wij bedanken Jim voor zijn inzet en zijn bijdrage aan de missie van TBYP en zijn blij dat hij zich ook in de toekomst hard blijft maken voor onderwerpen die ons na aan het hart liggen, zoals het versterken van de digitale weerbaarheid van burgers. Wij wensen hem daarbij veel succes!
Sinds augustus 2023 moeten bepaalde internetbedrijven, waaronder TikTok, voldoen aan de Digital Services Act (DSA). De DSA geeft regels over o.a. de bescherming van kinderen, transparantie van reclame, toegang tot gegevens, het ontwerp van apps en het omgaan met schadelijke content. Op basis van de DSA moet TikTok een veilige online omgeving voor kinderen bieden, hun privacy beschermen en optreden tegen schadelijke content.
Op 22 april 2024 is de Europese Commissie een onderzoek gestart naar TikTok om te kijken of TikTok aan de DSA voldoet. De Europese Commissie vroeg zich onder meer af of TikToks programma “TikTok Lite”, dat TikTok in Frankrijk en Spanje lanceerde, wel voldeed aan de DSA. TikTok Lite maakt het mogelijk voor gebruikers om met het “Task and Reward Program” punten te verdienen door bepaalde taken uit te voeren op TikTok, zoals het bekijken van video’s en het liken van content. Dit heeft een sterk verslavende werking voor kinderen, omdat het kinderen aanmoedigt zoveel mogelijk op TikTok te zitten. In strijd met de DSA heeft TikTok deze risico’s niet vooraf beoordeeld en niet geprobeerd om deze risico’s te verkleinen.
Door handhaving van de Europese Commissie moet TikTok het TikTok Lite-programma nu permanent in de EU afschaffen. Ook mag TikTok geen andere programma’s lanceren die de afschaffing zouden omzeilen. De Europese Commissie kan boetes aan TikTok opleggen als TikTok zich hier niet aan houdt.
Stichting Take Back Your Privacy (TBYP) is blij dat de Europese Commissie proactief TikToks gedrag in de gaten houdt en verbiedt. TikTok is immers zonder TikTok Lite al zeer verslavend voor kinderen. TBYP blijft zich net als de Europese Commissie inzetten voor een veilige online omgeving voor kinderen, onder meer via TBYP’s rechtszaak tegen TikTok. Aanmelden hiervoor kan nog altijd via deze link.
Lees meer:
TikTok commits to permanently withdraw TikTok Lite Rewards programme from the EU to comply with the Digital Services Act
EU start onderzoek naar beloningsfunctie in TikTok Lite
Commission opens proceedings against TikTok under the DSA regarding the launch of TikTok Lite in France and Spain, and communicates its intention to suspend the reward programme in the EU
Na onderzoek van de Amerikaanse mededingingsautoriteit (de Federal Trade Commission, FTC) hebben de FTC en het Amerikaanse ministerie van Justitie op 2 augustus 2024 een rechtszaak aangespannen tegen het moederbedrijf van TikTok, ByteDance. Volgens de FTC en het ministerie heeft TikTok de privacy van kinderen bewust onvoldoende beschermd en heeft het de Children’s Online Privacy Protection Act (COPPA) overtreden. TikTok stond kinderen onder de 13 jaar toe om TikTok-accounts aan te maken zonder de vereiste toestemming van hun ouders. Ook verzamelde TikTok uitgebreide informatie over deze jonge kinderen. Ook werden de accounts van deze kinderen, in strijd met TikTok’s eigen beleid en de COPPA, niet verwijderd. TikTok ontkent alle aantijgingen.
Het is niet de eerste keer dat TikTok de COPPA overtreedt. Eerder heeft de FTC ook uitgebreid onderzoek gedaan naar TikTok waarvoor ByteDance in 2019 een schikking van $5,7 miljoen trof.
De rechtszaak van Stichting Take Back Your Privacy (TBYP) gaat ook over de privacyschendingen en onvoldoende bescherming die TikTok aan kinderen biedt. Daarom vindt TBYP het een positieve ontwikkeling dat in de Verenigde Staten uitgebreid onderzoek wordt gedaan naar het gedrag van TikTok en TikTok zich hiervoor moet verantwoorden. Dat TikTok alle aantijgingen ontkent is niet nieuw en bevestigt dat handhaving moet blijven doorgaan zolang TikTok de privacy van kinderen blijft schenden.
Lees meer:
VS klaagt TikTok aan voor schending privacyregels kinderen
FTC Investigation Leads to Lawsuit Against TikTok and ByteDance for Flagrantly Violating Children’s Privacy Law
Op 30 juli 2024 heeft Stichting Take Back Your Privacy – ondersteund door de Consumentenbond – bij het Gerechtshof Amsterdam toegelicht waarom zij hoger beroep heeft ingesteld in de TikTok-zaak. Take Back Your Privacy doet dit omdat zij alle mogelijkheden tot schadevergoeding voor haar achterban veilig wil stellen. Take Back Your Privacy vindt ook dat TikTok-gebruikers die na 9 november 2022 een TikTok-account hebben aangemaakt, mee mogen doen met de TikTok-actie.
Oordeel rechtbank
Op 10 januari 2024 oordeelde de rechtbank Amsterdam dat Take Back Your Privacy de belangen mag behartigen van ruim 1,5 miljoen Nederlandse kinderen in de massaschadeclaim tegen TikTok. Maar de rechtbank oordeelde ook dat Take Back Your Privacy geen immateriële schadevergoeding voor alle kinderen tegelijk kan vragen. Daarnaast vond de rechtbank dat de TikTok-actie alleen kan worden gevoerd voor Nederlandse kinderen die tussen 25 mei 2018 en 9 november 2022 een TikTok-account hebben aangemaakt. Dit betekent dat alle kinderen die hierna een account hebben aangemaakt, niet meer mee zouden kunnen doen met de TikTok-actie.
Inhoud hoger beroep
Take Back Your Privacy is het niet eens met het oordeel van de rechtbank. In een recente zaak tegen Salesforce en Oracle bepaalde het hof namelijk juist dat een stichting zoals Take Back Your Privacy wél immateriële schadevergoeding voor heel veel personen tegelijk moet kunnen vragen. Ook vindt Take Back Your Privacy het belangrijk dat alle Nederlandse kinderen met een TikTok-account zich kunnen blijven aanmelden voor de TikTok-actie. TikTok blijft hun privacy namelijk schenden.
Ook de andere stichtingen die actie hebben ondernomen tegen TikTok (Stichting Massaschade & Consument en Stichting Onderzoek Marktinformatie) gingen tegen de uitspraak in beroep.
Verantwoording
Friederike van der Jagt, voorzitter van Take Back Your Privacy: ‘TikTok moet de Nederlandse kinderen volledig compenseren voor de ernstige schendingen van privacyrechten en consumentenrechten. Ook komt Take Back Your Privacy op voor alle Nederlandse minderjarige TikTok-gebruikers: gebruikers uit het verleden, heden en de toekomst. Daar strijden wij voor in hoger beroep.”
Vervolg
Take Back Your Privacy wil graag dat de inhoudelijke behandeling van de TikTok-zaak snel verder gaat, zodat TikTok eindelijk inhoudelijk reageert op de verwijten van Take Back Your Privacy. Maar TikTok vertraagt de procedure en wil een pauze totdat over het hoger beroep is beslist. Op 2 oktober 2024 mogen alle partijen aan de rechtbank laten weten hoe zij het vervolg van de zaak voor zich zien.
Aanmelden mogelijk
Ouders kunnen hun kinderen nog steeds aanmelden voor de TikTok-actie:
Meld je gratis aan voor de TikTok-claim
Zie hier de ontwikkelingen in de TikTok-actie
Op 1 mei 2024 ontving TBYP bericht van de rechtbank Amsterdam dat de procedure wordt gepauzeerd tot in ieder geval 2 oktober 2024. De rechtbank geeft als reden dat het momenteel niet duidelijk is hoe met het hoger beroep dat SOMI, SMC en TBYP hebben ingesteld moet worden omgegaan. SMC en TBYP hebben bij de rechtbank aangegeven dat de procedure bij de rechtbank die over de inhoud van de schendingen zal gaan door kan gaan, terwijl tegelijkertijd het hoger beroep loopt over o.a. de juridische mogelijkheden om schadevergoeding te vorderen. Dit voorkomt onnodige vertraging. TikTok heeft daarentegen belang bij vertraging van de procedure en heeft bij de rechtbank betoogd dat de procedure moet worden gepauzeerd totdat het Gerechtshof Amsterdam over het hoger beroep heeft beslist. Op 2 oktober 2024 mogen alle partijen nadere argumenten geven over het vervolg van de procedure bij de rechtbank.
De Italiaanse mededingingsautoriteit (Autorita’ Garante della Concorrenza e del Mercato, AGCM) die zich ook bezighoudt met consumentenbescherming heeft aan TikTok op 14 maart 2024 een boete van EUR 10 miljoen opgelegd. Deze boete is opgelegd omdat TikTok te weinig heeft gedaan om jongeren te beschermen tegen de gevaarlijke ‘Frans litteken’-challenge. Bij deze challenge worden jongeren uitgedaagd om door te krabben of aan hun wangen te trekken, rode vlekken in hun gezicht te laten verschijnen. TikTok heeft geen adequate maatregelen getroffen om de verspreiding van deze gevaarlijke content te voorkomen en heeft deze content zelfs aanbevolen. Dit levert een oneerlijke handelspraktijk op. Een jaar geleden begon de AGCM het onderzoek naar deze challenge en andere gevaarlijke content, zoals video’s die zelfmoord, zelfbeschadiging en anorexia aanprijzen.
Stichting Take Back Your Privacy (TBYP) vindt het een positieve ontwikkeling dat nationale en Europese toezichthouders steeds meer onderzoek doen naar de gevaarlijke handelspraktijken door TikTok en TikTok hiervoor bestraffen. De collectieve actie van TBYP tegen TikTok is mede gebaseerd op de oneerlijke handelspraktijken van TikTok en het gebrek aan bescherming dat TikTok biedt aan minderjarigen.
Lees meer:
Op donderdagmiddag 14 maart 2024 zullen voorzitter van TBYP, Friederike van der Jagt en een van de advocaten in de TikTok-zaak, Robert Verburg, deelnemen aan het seminar ‘Privacy en collectieve acties’ van de Universiteit Utrecht. Friederike en Robert zullen spreken over het perspectief van eisers bij het collectief procederen over privacy. Het volledige programma is hier te vinden.